Hồ tiêu là mặt hàng nông sản xuất khẩu chủ lực của nước ta nhưng thời gian gần đây liên tục được xếp vào danh sách “luồng vàng” khiến các DN tăng chi phí thông quan. Mới đây, Hiệp hội Hồ tiêu Việt Nam (VPA) nhận được phản ánh của các doanh nghiệp về việc khi mở tờ khai xuất khẩu hồ tiêu, tỷ lệ tờ khai luồng vàng vượt quá 60%, đặc biệt có 95 công ty thuộc luồng vàng, chiếm dưới 10%. Còn lại được miễn kiểm tra là luồng xanh. Mời bạn đọc cùng chúng tôi cập nhật tin tức về thị trường hồ tiêu trong nước ngay sau đây.
Ảnh hưởng của việc phân chia “luồng vàng” mặt hàng hồ tiêu
Điều này đã gây ra rất nhiều khó khăn cho doanh nghiệp khi chi phí gia tăng. Đặc biệt là trong thời điểm dịch Covid-19 bùng phát; thì việc đi lại để xử lý thông quan tờ khai sẽ tiềm ẩn nhiều rủi ro phơi nhiễm Covid-19.
VPA đã có văn bản phản ánh tới Tổng cục Hải quan Việt Nam về vấn đề này; và nhận được trả lời ngày 21-7 cho biết hồ tiêu là mặt hàng xuất khẩu có điều kiện (dược liệu). Nên hải quan phải thực hiện phân luồng kiểm tra theo văn bản quản lý chuyên ngành.
Văn bản này cũng nêu rõ, trường hợp xác định doanh nghiệp xuất khẩu hồ tiêu; là dược liệu không dùng cho mục đích làm thuốc theo quy định của Bộ Y tế. Thì cơ quan hải quan thực hiện thông quan trên hệ thống, đảm bảo thuận lợi cho doanh nghiệp.
Giải đáp của Bộ về mặt hàng hồ tiêu
Trước vướng mắc trên, cuối giờ chiều ngày 22-7, VPA đã có văn bản đề nghị Bộ Y tế loại mặt hàng hồ tiêu đen ra khỏi danh mục xuất khẩu có điều kiện và không thuộc đối tượng quản lý rủi ro. Trong trường hợp đề nghị của doanh nghiệp không được xem xét, VPA đề nghị Bộ Y tế có hướng dẫn cụ thể thủ tục chứng từ trong việc xác nhận hồ tiêu xuất khẩu của doanh nghiệp không nhằm mục đích làm thuốc và nguyên liệu làm thuốc để doanh nghiệp nộp về cơ quan Hải quan như được hướng dẫn.
Hồ tiêu nằm trong danh sách 13 sản phẩm nông nghiệp chủ lực của Việt Nam và từng có mặt trong câu lạc bộ xuất khẩu “tỉ USD”. Trong 6 tháng đầu năm 2021, Việt Nam đã xuất khẩu được 154.000 tấn. Kim ngạch đạt 497 triệu USD, tăng 39,8% về giá trị. Trong đó, chiếm 80% sản lượng là hồ tiêu đen dạng hạt. Còn lại là: tiêu đen xay, tiêu trắng, tiêu trắng xay, tiêu ngâm giấm,…
Các doanh nghiệp khẳng định, hồ tiêu đen là một loại nông sản xuất khẩu thông thường. Chủ yếu được dùng làm gia vị trong chế biến thực phẩm tại thị trường nhập khẩu. Mặc dù hồ tiêu có thể được sử dụng như dược liệu; nhưng các thị trường nhập khẩu đặt ra tiêu chuẩn rất khắt khe đối với mặt hàng dược liệu. Trong khi từ trước tới nay vẫn chưa có doanh nghiệp Việt Nam nào đáp ứng được. Hơn nữa, các doanh nghiệp xuất khẩu hồ tiêu Việt Nam không có chức năng kinh doanh dược; mà chỉ đăng ký kinh doanh xuất nhập khẩu hàng hóa nông sản.
Nguy cơ mất đối tác nhập khẩu
Theo Bộ Công thương, do ảnh hưởng của làn sóng Covid-19 lần thứ 4; và giá cước phí vận chuyển quá cao. Cức mua của doanh nghiệp hạn chế, hàng tồn kho ở mức cao. Lượng hồ tiêu trong dân còn khá nhiều. Điều này khiến giá thu mua trong nước giảm. Mức giá đã giảm từ 1,3-3,4% (tính từ ngày 30/6-19/7).
Theo số liệu thống kê, xuất khẩu hồ tiêu của Việt Nam trong tháng 6/2021 đạt 33,15 nghìn tấn. Trị giá 118,7 triệu USD, tăng 18,6% về lượng và tăng 23,8% về trị giá so với tháng 5/2021; so với tháng 6/2020 tăng 64,3% về lượng và tăng 154,1% về trị giá.
Tính chung 6 tháng đầu năm 2021, xuất khẩu hồ tiêu của Việt Nam giảm 7,5% về lượng. Nhưng tăng 39,8% về trị giá so với cùng kỳ năm 2020. Đạt trên 154 nghìn tấn, trị giá 496,84 triệu USD.
Theo đánh giá của Bộ Công thương, xuất khẩu hồ tiêu của Việt Nam khá thuận lợi trong tháng 6/2021. Tuy nhiên diễn biến phức tạp của làn sóng Covid-19 lần thứ 4 sẽ ảnh hưởng đến hoạt động xuất khẩu mặt hàng này trong thời gian tới. Đặc biệt, các nhà nhập khẩu đã có sự chuyển dịch cơ cấu nguồn cung hồ tiêu; sang các nhà cung cấp Indonesia, Malaysia, Campuchia…
