Nhu cầu tham gia vào chứng khoán phái sinh ngày càng cao. Tuy nhiên ở Việt Nam thị trường chứng khoán vẫn đang có dấu hiệu phát triển ở mức ổn định. Việc ra đời của thị trường này là nhu cầu vô cùng cần thiết để cho nước ta phát triển tài chính. Bên cạnh đó giúp cho các nhà đầu tư có khả năng sinh lời cao. Khi có quá nhiều nhà đầu tư đổ xô vào, bắt buộc bộ Tài Chính phải kiểm soát chặt chẽ hơn. Để các đầu tư có thể an tâm trong quá trình thực hiện giao dịch.
Bộ Tài Chính đưa ra những chính sách về giao dịch
Bộ Tài chính đang lấy ý kiến góp ý của nhân dân. Đối với dự thảo Thông tư hướng dẫn một số điều của Nghị định số 158/2020/NĐ-CP của Chính phủ. Về chứng khoán phái sinh và thị trường chứng khoán phái sinh. Dự thảo Thông tư quy định rõ về giao dịch chứng khoán phái sinh của nhà đầu tư. Theo đó, để thực hiện giao dịch chứng khoán phái sinh. Nhà đầu tư phải mở tài khoản giao dịch chứng khoán phái sinh tại thành viên giao dịch. Và tài khoản ký quỹ bù trừ tại thành viên bù trừ do thành viên giao dịch chỉ định.
Hoạt động giao dịch của nhà đầu tư thực hiện như sau: Lệnh giao dịch của các nhà đầu tư được khớp với nhau trên hệ thống giao dịch của Sở giao dịch chứng khoán Hà Nội. Sau khi lệnh được khớp, nhà đầu tư được coi là đã tham gia hợp đồng chứng khoán phái sinh, có đầy đủ quyền và nghĩa vụ phát sinh từ hợp đồng đó. Trước khi đặt lệnh giao dịch, trong thời gian nắm giữ vị thế và khi thực hiện hợp đồng. Nhà đầu tư phải bảo đảm mức ký quỹ theo yêu cầu của thành viên bù trừ.
Nhà đầu tư phải mở tài khoản giao dịch
Quá trình thực hiện giao dịch
Nhà đầu tư phải đảm bảo giới hạn vị thế trên tài khoản theo quy chế của Tổng công ty lưu ký. Và bù trừ chứng khoán Việt Nam. Trường hợp vượt giới hạn vị thế, nhà đầu tư có trách nhiệm thực hiện các giao dịch đối ứng để giảm vị thế trong thời hạn theo quy chế của Tổng công ty lưu ký.
Nhà đầu tư phải ký hợp đồng mở tài khoản giao dịch chứng khoán phái sinh với thành viên giao dịch. Nhà đầu tư nước ngoài phải đăng ký mã số giao dịch chứng khoán theo quy định trước khi mở tài khoản giao dịch chứng khoán phái sinh. Công ty chứng khoán có Giấy chứng nhận đủ điều kiện tự doanh chứng khoán phái sinh. Nhưng không phải là thành viên giao dịch chứng khoán phái sinh được mở tài khoản giao dịch tại thành viên giao dịch. Để đầu tư chứng khoán phái sinh theo quy định tại Thông tư này.
Cách thức giao dịch chứng khoán phái sinh
Công ty quản lý quỹ được mở nhiều tài khoản giao dịch chứng khoán phái sinh tại mỗi thành viên giao dịch theo nguyên tắc:
- Được mở 02 tài khoản giao dịch chứng khoán đứng tên công ty quản lý quỹ. Để quản lý danh mục đầu tư cho nhà đầu tư ủy thác. Trong đó 01 tài khoản để giao dịch chứng khoán cho nhà đầu tư ủy thác trong nước; một 01 tài khoản để giao dịch chứng khoán cho nhà đầu tư ủy thác nước ngoài.
- Được mở 01 tài khoản giao dịch chứng khoán phái sinh cho mỗi quỹ đầu tư. Công ty đầu tư chứng khoán do công ty quản lý quỹ quản lý; đứng tên quỹ đầu tư, công ty đầu tư chứng khoán tại mỗi thành viên giao dịch.
Công ty chứng khoán nước ngoài được mở 02 tài khoản giao dịch chứng khoán phái sinh tại mỗi thành viên giao dịch theo nguyên tắc:
- Được mở 01 tài khoản giao dịch chứng khoán để thực hiện hoạt động tự doanh chứng khoán phái sinh; được mở 01 tài khoản giao dịch môi giới để thực hiện hoạt động môi giới chứng khoán phái sinh cho các nhà đầu tư nước ngoài khác.
Nhà đầu tư cần chú ý gì khi tham gia giao dịch chứng khoán phái sinh
Khi giao dịch chứng khoán phái sinh, sau khi đã nắm giữ vị thế. Nhà đầu tư cần theo dõi hai loại tỷ lệ: Tỷ lệ sử dụng tài sản ký quỹ và tỷ lệ tài khoản phái sinh.
- Tỷ lệ sử dụng tài sản ký quỹ = Giá trị ký quỹ yêu cầu/Giá trị tài sản ký quỹ hợp lệ
- Tỷ lệ sử dụng tài khoản phái sinh = Giá trị ký quỹ yêu cầu/Giá trị tài sản ròng hợp lệ
- Giá trị ký quỹ yêu cầu = IM + VM + DM
Trong đó:
- IM: Ký quỹ ban đầu theo quy định của Trung tâm lưu ký.
- VM: Giá trị lỗ ròng phát sinh trong phiên (nếu có).
- DM: Ký quỹ chuyển giao, dùng thay cho IM đối với các hợp đồng phái sinh chuyển giao vật chất đến ngày đáo hạn.
Sẽ quy định các mức an toàn, cảnh báo và xử lý đối với từng tỷ lệ này:
- Mức an toàn: Nhà đầu tư sẽ được giao dịch chứng khoán phái sinh tối đa; cho tới khi tỷ lệ đạt mức an toàn này.
- Mức cảnh báo: Khi vượt quá mức này, VNDIRECT sẽ gọi bổ sung ký quỹ. Và nhà đầu tư phải nộp thêm ký quỹ hoặc đóng bớt vị thế. Để tỷ lệ về thấp hơn hoặc bằng mức an toàn.
- Mức xử lý: Tài khoản của nhà đầu tư sẽ bị xử lý đóng vị thế nếu vượt quá mức này.
