Trong thời gian gần đây, việc giao dịch chứng khoán đang nổi lên. Cho thấy đây quả thật là kênh phát triển đầy tiềm năng và khá ổn định được nhiều nhà đầu tư lựa chọn hàng đầu hiện nay. Và sẽ có khá nhiều người muốn tham gia nhưng không biết rõ về các thông tin về thị trường chứng khoán. Hiểu được vấn đề, mà đã có rất nhiều người quan tâm hiện nay, chúng tôi sẽ chia sẻ đến bạn 2 loại chứng khoán cơ sở và chứng khoán phái sinh, cần nắm biết cùng theo dõi nhé.
Thông tin chi tiết về chứng khoán cơ sở
Chứng khoán cơ sở là gì?
Chứng khoán cơ sở là loại chứng khoán được sử dụng với mục đích làm tài sản cơ sở của chứng quyền và là cổ phiếu được niêm yết trên sàn giao dịch chứng khoán ở Việt Nam, phải thuộc chỉ số VN30 hay HNX30 và đáp ứng đủ những tiêu chí về mức vốn hóa trên thị trường, mức độ thanh khoản, tỷ lệ tự do chuyển nhượng, chứng chỉ quỹ ETF niêm yết trên Sở Giao dịch chứng khoán, kết quả hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp phát hành chứng khoán cơ sở và các tiêu chí khác theo quy định của Ủy ban Chứng khoán Việt Nam.
Chứng quyền phải đảm bảo là chứng khoán hay tài sản đảm bảo do doanh nghiệp chứng khoán phát hành, cho phép người sở hữu được quyền bán (chứng quyền bán) hoặc được quyền mua (chứng quyền mua) chứng khoán cơ sở cho tổ chức phát hành chứng quyền đó theo một mức giá đã được xác định trước đó hay ở một thời điểm đã được xác định trước hoặc sẽ được nhận khoản tiền chênh lệch giữa giá trị thực tế và giá chứng khoán cơ sở ở thời điểm thực hiện.
Các đặc điểm nổi bật
- Tổ chức phát hành CKCS là tổ chức hành chính
- Thị trường giao dịch là thị trường cơ sở và dùng tài khoản hiện tại để giao dịch
- Điều khoản sản phẩm sẽ do tổ chức phát hành quy định, điều khoản sẽ khác nhau với từng sản phẩm phát hành
- Khối lượng niêm yết cụ thể là số lượng khi phát hành được quy định trong thời hạn cụ thể
- CKCS không phải ký quỹ
- CKCS không thể bán khi chưa nắm giữ
- Người mua có quyền thực hiện giao dịch và sẽ không bắt buộc như nghĩa vụ
- Sau khi giao dịch chứng khoán cơ sở sẽ được chuyển giao giữa tổ chức tài chính và NĐT
- Không có trung tâm bù trừ, rủi ro khi tổ chức phát hành mất khả năng thanh toán
- Về rủi ro lợi nhuận: người mua lỗ cố định tối đa bằng phí mua trong khi người bán có thể lỗ không giới hạn.
Thị trường của chứng khoán phái sinh khác chứng khoán cơ sở như thế nào?
Thị trường giao dịch, CKCS giao dịch trong thị trường giao ngay. Mang tính tức thời, không được phép thay đổi hay lựa chọn. Trong khi đó, chứng khoán phái sinh giao dịch tại thị trường phái sinh. Hỗ trợ thanh khoản cho thị trường cơ sở. Điển hình là việc cho phép nhà đầu tư tận dụng các lợi thế về đòn bẩy, giao dịch. Bù trừ nhanh chóng, không giới hạn việc nắm giữ. Bên cạnh đó, nhà đầu tư có thể liên tục dự đoán xu thế thị trường.
Phân biệt chứng khoán cơ sở và chứng khoán phái sinh
- Thị trường giao dịch của CKCS là thị trường giao ngay (Spot market) còn CKPS chỉ giao dịch được trên thị trường phái sinh.
- Số lượng phát hành/niêm yết của CKCS có giới hạn (phụ thuộc vào tổ chức phát hành cổ phiếu) còn CKPS thì không có giới hạn
- Bán khống CKCS bị cấm hoặc hạn chế tại một số thị trường còn CKPS tham gia vị thế bán mà không cần có tài sản cơ sở.
- Số tiền cần để giao dịch CKCS bằng tổng giá trị chứng khoán muốn mua còn CKPS chỉ cần một phần giá trị
- Thời điểm thanh toán/chuyển giao CKCS ngay sau khi giao dịch còn CKPS thì sẽ là một thời điểm nhất định trong tương lai.
- . Hiện tại quy chế ký quỹ trên thị trường CKPS là 80% bằng tiền mặt. 20% bằng cổ phiếu. Nhưng để đảm bảo sự an toàn là cao nhất, tỷ lệ ký quỹ áp dụng là 100% bằng tiền mặt.
Thời điểm thanh toán dễ phân biệt nhất của 2 loại chứng khoán
Thời điểm thanh toán, chuyển giao của chứng khoán phái sinh là trong tương lai. Trong khi chứng khoán cơ sở là ngay sau giao dịch. Tuy nhiên, trong đầu tư chứng khoán, không ai dám chắc một điều gì trong tương lai. Vì vậy, các nhà đầu tư cần có chiến lược hoạch định đúng đắn. Suy xét trước sau, từng đường đi nước bước, chộp giật thời cơ. Biến nguy thành an hoặc mang về dòng tiền đẻ ra tiền không ngừng nghỉ.
Chắc hẳn qua bài viết trên đây, độc giả đã hiểu rõ hơn về chứng khoán. Và những điểm khác nhau của nó với chứng khoán phái sinh. Dù là kênh đầu tư nào thì quý vị hãy tìm hiểu và cập nhật thêm kiến thức cho bản thân mình để tránh không đưa ra những quyết định sai lầm. Chúc các bạn có những lựa chọn đúng đắn!
